- Γ. Σεφέρη 2, Αγρίνιο
- (+30) 26410-74233
- (+30) 26410-74138
- secrsa@upatras.gr
- Οδηγός σπουδών
- Έντυπα
- Επικοινωνία
- Forum
Η ολοκληρωμένη και αειφορική διαχείριση της υπαίθρου, αποτελεί μονόδρομο για την επιβίωση των σύγχρονων και μελλοντικών κοινωνιών, σε τοπική και διεθνή κλίμακα. Η πρωτογενής παραγωγή είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης και ανάπτυξης και πρέπει να συνεχιστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να διασφαλίζει και να υποστηρίζει την καλή κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Ειδικά σε περιόδους όπου η επισιτιστική κρίση είναι εμφανής περισσότερο από ποτέ άλλοτε, οφείλουν οι επιστήμες της υπαίθρου να φροντίσουν να μετριάσουν αυτόν τον κίνδυνο και να αποφευχθεί μια γενικευμένη περιβαλλοντική, οικονομική και κατά συνέπεια κοινωνικο-πολιτική κρίση. Η αντιμετώπιση των επιμέρους ζητημάτων οφείλει να γίνεται με βάση την επιστήμη των οικοσυστημικών υπηρεσιών, της προστασίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας και του φυσικού κεφαλαίου.
Τις τελευταίες δεκαετίες η ραγδαία αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η επακόλουθη ένταση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου ανάγκη για φυσικούς πόρους, σε επίπεδο πρώτων υλών, ενέργειας και τροφίμων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την παροχή από τη φύση αγαθών και υπηρεσιών στο ύψος του μισού παγκόσμιου ΑΕΠ, έχει δημιουργήσει την ανάγκη για έντονη εκμετάλλευση του φυσικού κεφαλαίου παγκοσμίως και σε βαθμό που συχνά υποβαθμίζονται (ή και χάνονται για πάντα) στοιχεία της βιοποικιλότητας (είδη φυτών ή/και ζώων), αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις μεγάλες οικολογικές ενότητες (π.χ. τμήματα δασών, κοίτες ποταμών), προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι σύγχρονες ανάγκες. Ταυτόχρονα και υπό το πρίσμα των τεκμηριωμένων επιστημονικά προβλέψεων για τη μεταβολή του κλίματος στο εγγύς και απώτερο μέλλον, το πρόβλημα αναμένεται να έχει πολύ δυσμενείς συνέπειες, οι οποίες θα κλιμακώνονται με ρυθμούς που ποτέ δεν είχαν παρατηρηθεί στο παρελθόν.
Η διατάραξη αυτή της ισορροπίας μεταξύ της χρήσης των φυσικών πόρων και της ανθρώπινης ευημερίας, είναι πλέον απτή μέσα από την απώλεια και αντίστοιχων οικοσυστημικών υπηρεσιών, που διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
(α) Προμηθευτικές, όπου περιλαμβάνονται όλα τα προϊόντα και υλικά,
(β) Ρυθμιστικές και διατήρησης, όπου περιλαμβάνονται η προστασία της βιοποικιλότητας, η ρύθμιση των ροών, του κλίματος, της διάβρωσης,
(γ) Πολιτισμικές/Κοινωνικές, όπου περιλαμβάνονται όλα τα άυλα οφέλη, όπως η αναψυχή, η προστασία της τοπικής και πολιτιστικής ταυτότητας, η έρευνα.
Το πρόβλημα αυτό και η σπουδαιότητα της αντιμετώπισής του, έχει γίνει κατανοητό τόσο από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, όσο και από τους διεθνείς και εθνικούς φορείς χάραξης και θεσμοθέτησης πολιτικής, προσφέροντας πλέον το πλαίσιο για την συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια αντιμετώπισής του. Η γεωργία και στο σύνολό τους οι δραστηριότητες της υπαίθρου αποτελούν τον πυρήνα, αλλά και τον συνδετικό κρίκο μεταξύ όλων των περιβαλλοντικών ζητημάτων με κοινωνικήνσυνιστώσα, που αντιμετωπίζει (και προβλέπεται να αντιμετωπίσει στο ορατό μέλλον) η ανθρωπότητα.
Η διεθνής πρακτική αλλά και η τρέχουσα επιστημονική έρευνα έχει ξεκάθαρα πλέον προσδιορίσει τις μεθόδους που θα οδηγήσουν στην επίλυση των προβλημάτων σχετικά με το φυσικό κεφάλαιο, τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες. Πιο συγκεκριμένα, η χαρτογράφηση και αξιολόγηση των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους, αποτελεί το πλαίσιο για την ολοκληρωμένη και αειφορική διαχείρισή τους. Έτσι, εξασφαλίζεται η απαραίτητη εκείνη πληροφορία για επιστημονικά τεκμηριωμένη λήψη διαχειριστικών και πολιτικών αποφάσεων, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου σημαντικά στοιχεία του φυσικού κεφαλαίου συνυπάρχουν με την ανθρώπινη δραστηριότητα (π.χ. αγροτική πρακτική σε προστατευόμενες περιοχές και σε περιοχές με μεικτά ανθρωπογενή και φυσικά τοπία). Οι μέθοδοι καταγραφής, αξιόλογης και χαρτογράφησης της βλάστησης και της φυτοποικιλότητας, η διαχρονική χαρτογράφηση φυσικών και πολιτιστικών τοπίων, οι μεταβολές στις χρήσεις γης, η μελέτη της εξάπλωσης ανθρωπόχωρων, ξενικών και εισβλητικών ειδών, η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος της υπαίθρου και η αποτίμηση της κατάστασης των οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών τους, αποτελούν μια σειρά από κατάλληλες λύσεις για τον μετριασμό και τελικά την καταπολέμηση του προβλήματος.
Το Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας, μεταξύ άλλων, έχει ως κύριο στόχο την εκπαίδευση επιστημόνων που θα υποστηρίξουν την ορθή λήψη αποφάσεων σε θέματα αγροτικών πρακτικών και διαχείρισης του σύνθετου συστήματος της υπαίθρου, που περιλαμβάνει προκλήσεις τόσο σχετικά με τη διατήρηση ισορροπιών μεταξύ φυσικών πόρων και αγροτικής πρακτικής και δραστηριότητας, όσο και εντός του κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντος. Με την κατάρτιση των αποφοίτων στο αντικείμενο των οικοσυστημικών υπηρεσιών, της μελέτης της βιοποικιλότητας και του φυσικού κεφαλαίου, υποστηρίζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η εφαρμογή των πλέον σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων για την ολοκληρωμένη διαχείριση της υπαίθρου, ακολουθώντας το πλαίσιο που ορίζεται από τη διεθνή και Ευρωπαϊκή πρακτική, και τους αντίστοιχους άξονες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα και τους διεθνείς στόχους για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Το Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ολοκληρωμένη και αειφορική διαχείριση της υπαίθρου με υψηλή επισιτιστική ασφάλεια αλλά κατεύθυνση την καλή κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος. Για τους σκοπούς αυτούς, ο απόφοιτος του Τμήματος μας θα μπορεί να δώσει απαντήσεις στα κύρια ερωτήματα που προκύπτουν, συνοψίζοντας και την ουσία του προβλήματος, και τα οποία είναι:
(α) Πώς μπορεί να υπάρξει ολοκληρωμένη και αειφορική διαχείριση της υπαίθρου, με προστασία της βιοποικιλότητας και του φυσικού κεφαλαίου, στις συνεχώς μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές και κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες;
(β) Πώς μπορεί να υποστηριχθεί η προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας μέσω αειφόρων γεωργικών και αγρο-περιβαλλοντικών πρακτικών;
(γ) Πώς μπορεί να υποστηριχθεί η διατήρηση και η δημιουργία θέσεων εργασίας επιστημόνων και επαγγελματιών της υπαίθρου;