- Γ. Σεφέρη 2, Αγρίνιο
- (+30) 26410-74233
- (+30) 26410-74138
- secrsa@upatras.gr
- Οδηγός σπουδών
- Έντυπα
- Επικοινωνία
- Forum
Οι φυσικοί κίνδυνοι μπορεί να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια, που οδηγεί σε μεγάλης κλίμακας καταστροφές των καλλιεργειών, απώλεια του αγροτικού κεφαλαίου και ζημιές στις γεωργικές υποδομές. Προκειμένου να μετριαστεί ο αντίκτυπος των φυσικών κινδύνων στη γεωργία, είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν αποτελεσματικές στρατηγικές μείωσης του κινδύνου καταστροφών και να αυξηθούν οι επενδύσεις σε μέτρα μείωσης του κινδύνου και προσαρμογής στην κλιματική κρίση. Η σύγχρονη Αειφορική Γεωργία ενσωματώνει την εκτίμηση των κινδύνων για τις καλλιέργειες εξ αρχής στο σχεδιασμό των καλλιεργειών αυτών, λαμβάνοντας μέτρα και εφαρμόζοντας στρατηγικές που στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην παραγωγή.
Οι φυσικοί κίνδυνοι και οι φυσικές καταστροφές ήταν ανέκαθεν συνυφασμένες με την Γεωργία, μιας και οι καλλιέργειες ως επί το πλείστον είναι εκτεθειμένες στο φυσικό περιβάλλον. Οι φυσικές καταστροφές μπορεί να έχουν γεωλογικό χαρακτήρα (σεισμοί, κατολισθήσεις, ηφαίστεια), κλιματικό (ξηρασίες, καταιγίδες, κυκλώνες), βιολογικό (έντομα, εισβολείς, ασθένειες) ή και αμιγώς περιβαλλοντικό (πυρκαγιές, πλημμύρες). Οι φυσικοί κίνδυνοι μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων. Οι πλημμύρες, οι ξηρασίες, οι ακραίες θερμοκρασίες και οι καταιγίδες είναι μόνο μερικά παραδείγματα που μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες στις αγροτικές καλλιέργειες και κατ’ επέκταση στην παραγωγή τροφίμων. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε αύξηση της συχνότητας και της έντασης των φυσικών κινδύνων, με αποτέλεσμα να έχουμε αυξημένο κίνδυνο απωλειών λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων.
Προκειμένου να προστατευθούν από αυτούς τους κινδύνους, οι αγρότες πρέπει να εφαρμόσουν μια σειρά λύσεων και να ακολουθήσουν διάφορες στρατηγικές, οι οποίες στοχεύουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και προσαρμοστικότητας της αγροτικής παραγωγής. Η αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών καταστροφών στοχεύει στην ελαχιστοποίηση της επικινδυνότητάς τους (Risk), η όποια εμπεριέχει τρεις συνιστώσες: τον Κίνδυνο (Hazard), την Έκθεση (Exposure) και την Τρωτότητα (Vulnerability). Οι συνιστώσες αυτές διαμορφώνουν το βαθμό επικινδυνότητας. Η ανθεκτικότητα (Resilience) ορίζεται ως η ικανότητα ενός συστήματος ή μιας κοινωνίας να διατηρήσει ένα αποδεκτό επίπεδο λειτουργίας και δομής όταν εκτίθεται σε κινδύνους (η ορολογία προέρχεται από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας http://www.opengov.gr/yptp/?p=1253).
Η Αειφορική Γεωργία ενσωματώνει την εκτίμηση των κινδύνων για τις καλλιέργειες εξ αρχής στο σχεδιασμό των καλλιεργειών αυτών, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανές επιπτώσεις τους. Για όλους τους κινδύνους μπορούν να χρησιμοποιηθούν σύγχρονα συστήματα εκτίμησης κινδύνου, τα οποία, σε συνδυασμό με χαρτογράφηση των φαινομένων και εκτίμηση των επιπτώσεών τους, αποτελούν ασφαλή μηχανισμό ελαχιστοποίησης του ρίσκου που αναλαμβάνει ο σύγχρονος αγρότης. Επίσης, υπάρχουν μέτρα και στρατηγικές που στοχεύουν τόσο στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων όσο και στην μεγιστοποίηση της ανθεκτικότητας του συστήματος της αγροτικής παραγωγής, στην έκθεσή του σε διάφορους κινδύνους. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα τέτοιων μέτρων, από τη χρήση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης και ανθεκτικών ποικιλιών έως τη διαφοροποίηση της παραγωγής και την επένδυση σε στρατηγικές διαχείρισης κινδύνου, όπως η ασφάλιση των καλλιεργειών και σύγχρονα γεωργικά συστήματα. Λαμβάνοντας αυτά τα μέτρα, οι αγρότες μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των φυσικών κινδύνων και στη μείωση της ευπάθειας τους στην κλιματική αλλαγή.
Η σχέση των Φυσικών Καταστροφών με την Γεωργία καλύπτεται από το Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας εκπαιδευτικά αλλά και ερευνητικά. Συγκεκριμένα, το Τμήμα παρέχει την Κατεύθυνση «ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ» όπου, μεταξύ άλλων, παρέχει μαθήματα που αφορούν στη διαχείριση φυσικών καταστροφών όπως (Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών και Αποκατάσταση της υπαίθρου, Εκτίμηση Επικινδυνότητας στη Γεωργία και το Περιβάλλον, κ.α.). Πέραν των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, υπάρχει έντονη ερευνητική δραστηριότητα στην Τηλεπισκόπηση και τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών που αφορούν στη χαρτογράφηση αλλά και στη διαχείριση φυσικών καταστροφών, σε μαθηματικές προσομοιώσεις φαινομένων, κ.α.
Στοχεύοντας στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από τους φυσικούς κινδύνους, το Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας αντιμετωπίζει τις φυσικές καταστροφές στις αγροτικές καλλιέργειες από την άποψη