- Γ. Σεφέρη 2, Αγρίνιο
- (+30) 26410-74233
- (+30) 26410-74138
- secrsa@upatras.gr
- Οδηγός σπουδών
- Έντυπα
- Επικοινωνία
- Forum
Το αγροτικό περιβάλλον περιλαμβάνει φυσικούς πόρους στους οποίους πολλές φορές στηρίζονται οι οικονομικές δραστηριότητες του ανθρώπου. Όμως, το περιβάλλον και οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε αυτό αλληλοεπιδρούν σε βάθος, οπότε οι γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες συντελούν στην υποβάθμιση καθώς και στην αλόγιστη χρήση φυσικών πόρων, και ως εκ τούτου συνιστούν σοβαρή απειλή για το περιβάλλον, λόγω της υποβάθμισης του φυσικού τοπίου, της αύξησης της χρήσης αγροχημικών, της αλόγιστης χρήσης αρδευτικού νερού και της παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων. Η ανάγκη για βελτίωση της ποιότητας του αγροτικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων οδηγεί στην αλλαγή των γεωργικών πρακτικών καθώς και την ανάπτυξη αειφόρων συστημάτων φυτικής και ζωικής παραγωγής. Έτσι, η μελέτη και η διαχείριση της ρύπανσης αλλά και η προστασία του αγροτικού περιβάλλοντος είναι βασικές συνιστώσες στην κατεύυθυνση αυτή.
Ένα σύστημα μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μέρος του Αγροτικού Περιβάλλοντος όταν αποτελείται από μικρή πυκνότητα πληθυσμού και οι οικονομικές δραστηριότητές του καθώς και ο τρόπος ζωής του προσαρμόζονται στις εκάστοτε συνθήκες του περιβάλλοντος ενώ θεωρείται δεδομένο ότι περιλαμβάνει, ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες, διαφορετικά είδη φυτικών και ζωικών οργανισμών, και περιέχει πηγές φυσικών πόρων πάνω στις οποίες πολλές φορές δομούνται οι οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού. Στους φυσικούς πόρους του περιβάλλοντος περιλαμβάνονται οι υδατικοί, οι εδαφικοί, ο ατμοσφαιρικός αέρας, οι ορυκτές πρώτες ύλες, η ηλιακή ενέργεια, το φυσικό αέριο, η βιοποικιλότητα, η φυσική ομορφιά κλπ και χρησιμοποιούνται ή μπορεί να χρησιμοποιηθούν από τον άνθρωπο όχι μόνο για την ικανοποίηση βασικών αναγκών του, αλλά και για την κύρια ενασχόληση του, όπως είναι η γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή καθώς και ο αγροτουρισμός. Ωστόσο, καθώς το περιβάλλον και οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε αυτό αλληλοεπιδρούν σε βάθος, η έντασή τους και οι πρακτικές που ακολουθούνται είναι δυνατόν να έχουν δυσμενή επίδραση στους φυσικούς πόρους σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό.
Συγκεκριμένα, η εκτεταμένη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, χημικών λιπασμάτων και βελτιωτικών εδάφους, προκαλεί υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων και του εδάφους, ενώ απειλεί την υγεία ανθρώπων και ζώων μέσω της κατανάλωσης τροφίμων ή πόσιμου νερού που μπορούν να έχουν υπολείμματα αγροχημικών. Να επισημανθεί, ότι οι γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες αποτελούν τις σημαντικότερες πηγές νιτρορύπανσης των υδάτινων οικοσυστημάτων, με αποτέλεσμα να ανιχνεύονται υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών σε περιοχές με αυξημένη γεωργική δραστηριότητα και εντατική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων καθώς και σε περιοχές όπου παράγονται μεγάλες ποσότητες ζωικών αποβλήτων. Η μη ορθολογική χρήση του αρδευτικού νερού αποτελεί επίσης πηγή περιβαλλοντικών προβλημάτων, η οποία οδηγεί στη μείωση φυσικών πόρων καθώς και στην υποβάθμιση του εδάφους. Υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος είναι δυνατόν να προκύψει και από εκτεταμένες εκχερσώσεις που περιορίζουν ή εξαλείφουν οικοσυστήματα με ταυτόχρονη μείωση της βιοποικιλότητας καταλήγοντας τελικά την ερημοποίηση.
Επανεκτιμώντας τις ανάγκες της, η ανθρωπότητα μπορεί να αλλάξει την αντιμετώπιση του αγροτικού περιβάλλοντος, αποκαθιστώντας τους ήδη ρυπασμένους χώρους, επαναχρησιμοποιώντας και αξιοποιώντας επεξεργασμένα υγρά ή στερεά απόβλητα. Η αειφορία δίνει δυνατότητα διαρκούς ανάπτυξης με κριτήριο τη δίκαιη κατανομή των αγαθών και των πόρων αλλά και την προστασία τους προς όφελος του μέλλοντος. Έτσι, η αειφορική γεωργία αποσκοπεί στην ανάπτυξη και βελτιστοποίηση δεξιοτήτων και τεχνολογιών για την επίτευξη μακρόχρονης σταθερότητας της γεωργικής δραστηριότητας, της περιβαλλοντικής προστασίας και της καταναλωτικής ασφάλειας. Με αυτό τον τρόπο θα προστατεύεται η βιοποικιλότητα, θα διατηρείται καθαρό και κατάλληλο το νερό και το έδαφος, οι φυσικοί πόροι θα ανακυκλώνονται, ενώ ταυτόχρονα θα οδηγούμαστε στην παραγωγή θρεπτικών και υγιεινών προϊόντων, εξασφαλίζοντας ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα.
Η Ρύπανση και Προστασία του Αγροτικού Περιβάλλοντος αποτελεί πεδίο ενδιαφέροντος του Τμήματος Αειφορικής Γεωργίας και περιλαμβάνει την ανάπτυξη σύγχρονων μεθόδων, προσεγγίσεων και τεχνολογιών αιχμής για (i) την αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων (ii) την προστασία και αποκατάσταση του αγροτικού περιβάλλοντος και (iii) την επεξεργασία και αξιοποίηση υγρών και στερεών γεωργικών αποβλήτων. Όλα τα παραπάνω εντάσσονται στις πρώτες δυο κατευθύνεσις του Τμήματος και θεραπεύονται από μέλη ΔΕΠ και από μέλη ΕΔΙΠ με σχετικά γνωστικά και αντικείμενα. Έτσι, το Τμήμα προσφέρει σχετικά μαθήματα (Προστασία και Αποκατάσταση Αγροτικού Περιβάλλοντος, Ολοκληρωμένη διαχείριση υδατικών πόρων, Ολοκληρωμένη διαχείριση εδαφικών πόρων, Προστασία και διαχείριση της βιοποικιλότητας, Φυσικοχημεία αγρο-οικοσυστημάτων, Επεξεργασία και Αξιοποίηση Υγρών Γεωργικών Αποβλήτων, Επεξεργασία και Αξιοποίηση Στερεών Γεωργικών Αποβλήτων και Υπολειμμάτων, κ.α.), ενώ αναπτύσσει και σημαντική ερευνητική δραστηριότητα σε αυτά τα πεδία.
Το Τμήμα Αειφορικής Γεωργίας συμβάλλει σημαντικά σε μια βιώσιμη γεωργική παραγωγή στην κατευθυνση της απο-ρύπανσης και της προστασίας του αγροτικού περιβάλλοντος επισημαίνοντας ενδεικτικά τα εξής: